بر پایه شیت یا ورق
بر پایه شیت یا ورق
لايه های بازدارنده (membrane) بصورت شیت يا ورق
مواد بصورت ورق را مطابق DIN ۷۷۳۲ که بشکل صاف و قابل رول شدن بوده، دارای حداقل يک ميليمتر ضخامت و در طول و عرضهای معين مي باشند ورق تعريف مي کنند. چنين ورق هايي بصورت خود لاينينگ (به تنهايي) و يا بصورت membrane در يک لاينينگ ضد اسيد مرکب مورد استفاده قرار مي گيرند.
لايه های membrane که بصورت ورق عرضه مي گردند دارای مزيت های بشرح ذيل مي باشند:
بدليل توليد ماشينی ورق ها (اکسترود)، ترکيب شيميايي ورق ها و نيز ضخامت آنها در تمام سطح يکنواخت مي باشد و يا بعبارت ديگر تمام سطوح از يک يکنواخنی و همگن بودن برخوردار مي باشد.
بدليل از پيش توليد شدن اين ورق ها، در زمان اجرا امکان بررسی همگن بودن و يکنواختی شيت ها وجود دارد.
با استفاده از اين نوع لاينينگ مي توان در يک مرحله سطوح بزرگی را بصورت مطمئن و با ضخامت ثابت آب بندی نمود.
در خصوص اجرای ورق ها دو نکته مهم وجود دارد که يکی از آنها چگونگی چسبندگی و يا باندينگ ورق ها به سطح زير کار بوده و ديگری اتصال شيت ها به يکديگر مي باشد.
ورق های استفاده شده به عنوان membrane را مي توان بر طبق دو گروه اصلی طبقه بندی نمود:
ورق های ترموپلاستيک مانند شيت های از جنس پلی ايزوبوتيلن (PIB) و پلی وينيل کلرايد نرم (PVC Soft)
ورقهای الاستومر يا لاستيکی مانند رابرهای کلروپرن (CR) و گروه رابرهای بوتيل (IIR)
تفاوت های در خصوص مواد ترموپلاستيک و مواد الاستومر وجود دارد که عبارتند از:
مواد ترموپلاستيک بوسيله جوشکاری با هوای گرم يا آغشته کردن با حلال ها به هم متصل مي گردند در حاليکه ورق های از الاستومری بوسيله يک چسب مناسب بهم متصل مي شوند.
مواد ترموپلاستيک اغلب تحت بارهای مکانيکی دائم، قابليت تغيير شکل دارند (Cold Flow) در حاليکه در ورق های الاستومری چنين حالتی وجود ندارند.
مشخصات مکانيکی مواد ترموپلاستيک بستگی زيادی به درجه حرارت دارند وليکن مواد از نوع الاستومر خصوصيات خود را در طيف وسيعی از درجه حرارتها حفظ مي کنند.
در زمان انتخاب يک ورق جهت لايه بازدارنده بغير از خصوصيات فيزيکی و شيميايي مي بايست به کاشيکاری ضد اسيدی که بر روی membrane به جهت افزايش مقاومت های مکانيکی و حرارتی نيز توجه ويژه نمود. بدليل استفاده از کاشيکاری ضد اسيد، نياز به مقاومت های بالای شيميايي برای لايه های بازدارنده نمي باشيم با اين وجود آب بند ماندن لايه membrane و داشتن حداقل مقاومت های شيميايي آن ضروری مي باشد.
چسبندگی خوب ورق ها بعنوان membrane به ملات نصب کاشي ها يا آجرها و نيز سطوح زير کار از اهميت بسيار بالايي برخوردار مي باشد.
رابر و ترموپلاستیک:
مشخصات انواع ورق ها:
ورق های استفاده شده به عنوان membrane را ميتوان بر طبق دو گروه اصلی طبقه بندی نمود:
۱. ورق های های ترموپلاستيک مانند شيت های از جنس پلی ايزوبوتيلن (PIB) و پلی وينيل کلرايد نرم (PVC Soft)
۲. ورق های الاستومر يا لاستيکی مانند رابرهای کلروپرن (CR) و رابرهای بوتيل (IIR)
تفاوت های در خصوص مواد ترموپلاستيک و مواد الاستومر وجود دارد که عبارتند از:
مواد ترموپلاستيک بوسيله جوشکاری با هوای گرم يا آغشته کردن با حلال ها به هم متصل مي گردند در حالي که ورق های از الاستومری به وسيله يک چسب مناسب به هم متصل مي شوند.
مواد ترموپلاستيک اغلب تحت بارهای مکانيکی دائم، قابليت تغيير شکل دارند (Cold Flow) در حالي که در ورق های الاستومری چنين حالتی وجود ندارند.
مشخصات مکانيکی مواد ترموپلاستيک بستگی زيادی به درجه حرارت دارند وليکن مواد از نوع الاستومر خصوصيات خود را در طيف وسيعی از درجه حرارتها حفظ مي کنند.
با توجه به تفاوت های زياد مابين مواد ترموپلاستيک و الاستومری بهتر است که با توجه به جدول ارايه شده در ذيل اختلافات را مقايسه کنيم: نبايد فراموش گردد که اين اعداد بر حسب توليدات مختلف در جهان تغيير پذيرند.
جدول خواص ورق های ترموپلاستیک
|
خواص |
واحد |
PIB |
Soft PVC |
IIR |
CR |
|
ضخامت |
mm |
۱.۵-۳.۰ |
۱.۲-۲.۰ |
۱.۲-۲.۰ |
۱.۲-۲.۰ |
|
عرض |
cm |
۱۰۰-۱۲۰ |
۱۰۰-۱۲۰ |
۱۰۰-۱۲۰ |
۱۰۰-۱۲۰ |
|
طول |
m |
۱۰-۲۰ |
۱۰-۲۰ |
۱۰-۲۰ |
۱۰-۲۰ |
|
شکل تحويل |
- |
Roll |
Roll |
Roll |
Roll |
|
دانسيته |
gr/cm۳ |
۰.۹-۱.۰ |
۱.۱-۱.۴ |
۱.۱-۱.۵ |
۱.۱-۱.۵ |
|
مقاومت پارگی |
N/mm۲ |
۳.۵-۴.۵ |
۱۰.۰-۲۰.۰ |
۲.۰-۱۰.۰ |
۲.۰-۱۰.۰ |
|
انبساط شکست |
% |
۱۰۰۰a |
۱۷۰-۴۰۰a |
۲۰۰-۶۰۰b |
۲۰۰-۶۰۰b |
|
حداکثر درجه حرارت |
Cº |
۶۰ |
۶۰ |
۱۰۰ |
۸۰ |
|
مقاومت شيميايي در برابر اسيدها |
|
+ |
+ |
+ |
+ |
|
در برابر قلياها |
+ |
+ |
+ |
+ |
+ |
|
در برابر اکسيد کننده ها |
|
(+) |
+ |
_ |
(+) |
|
در برابر حلال ها |
|
_ |
_ |
_ |
(+) |
|
در برابر روغن ها و چربي ها |
|
_ |
(+) |
_ |
(+) |
a تغييرشکل برگشت ناپذير و b تغييرشکل برگشت پذير
+ مقاوم، (+) مقاومت محدود و _ غيرمقاوم
در زمان انتخاب يک شيت جهت لايه بازدارنده بغير از خصوصيات فيزيکی و شيميايي ميبايست به کاشيکاری ضد اسيدی که بر روی membrane به جهت افزايش مقاومت های مکانيکی و حرارتی نيز توجه ويژه نمود. بدليل استفاده از کاشيکاری ضد اسيد، نياز به مقاومت های بالای شيميايي برای لايه های بازدارنده نمي باشيم با اين وجود آب بند ماندن لايه membrane و داشتن حداقل مقاومت های شيميايي آن ضروری ميباشد.
چسبندگی خوب شيت ها بعنوان membrane به ملات نصب کاشي ها يا آجرها و نيز سطوح زير کار از اهميت بسيار بالايي برخوردار مي باشد.
روشهای اجرای ورق ها:
ورق ها را ميتوان با ملات های پايه سيمانی بر روی سطوح زيرکار نصب نمود و در نهايت خود شيت ها را به روش جوشکاری به يکديگر متصل نمود.
به منظور يک اجرای موفق در مي بايست سطوح کار (کربن استيل و بتون) دارای شرايط خاصی باشند که قبلا در اين مورد بطور مفصل صحبت شد.
بطورکلی سطوح فلزی بايد عاری از هر گونه آلودگي ها مانند زنگ، روغن و چربی و نيز پليسه های فلزی باشد که در اين خصوص بلاست سطوح با مواد مناسب تا رسيدن به تميزی و زبری مورد نياز بخصوص در زمان اجرای شيت ها با چسب های سرد توصيه مي گردد. سطوح بتونی مسلح، سيمانی و آجرکاري شده مي بايست عاری از گرد و غبار و لايه های سست و ترد، عاری از قطعات بجا مانده در زمان بتون ريزی و قالب بندی و همچنين عاری از محلهای توخالی و نقاط متخلخل باشد. قلا از اجرای لاينينگ از خشک بودن سطوح ميبايست مطمئن گرديد.
مواد لاينينگ:
مواد لاينينگ های متصل شده با چسب:
رابرهای نرم:
رابرهای نرم که از آنها برای لاينينگ سطوح بتونی استفاده مي شود به صورت های يک لايه و دو لايه مي باشند. آن ها به صورت های Self-Vulcanized (ولکانيزه شده پس از اجرا در يک مدت زمان مشخص بدون نياز به اعمال حرارت و فشار) و Pre-Vulcanized (از قبل ولکانيزه شده که بلافاصله پس از اجرا قابل استفاده مي باشد) و يا حتی رابرهای که مقداری از قبل ولکانيزه شده و مابقی عمليات پخت در سايت انجام ميشود، مي باشند.
امکان اجرای رابرهای نرم در چند لايه وجود دارد.
جدول شماره ۱: مقاومت حرارتی رابرهای نرم
|
نوع پايه رابر |
علامت اختصاری |
حداکثر مقاومت حرارتی (°C) |
|
رابر طبيعی (ايزوپرن) |
NR |
۸۰ |
|
رابر پلی کلروپرن |
CR |
۸۰ |
|
رابر بوتيل |
IIR |
۱۰۰ |
|
رابر برموبوتيل |
BIIR |
۱۰۰ |
|
رابر کلروبوتيل |
CIIR |
۱۰۰ |
|
رابر پلی اتيلن کلروسولفونيتد |
CSM |
۸۰ |
|
رابر اکريلونيتريل بوتادين (نيتريل) |
NBR |
۸۰ |
ميزان مقاومت حرارتی بستگی به نوع و زمان اثر بارهای حرارتی دارد.
جدول شماره ۲: الزامات ورق های رابر نرم
|
نوع ورق |
نوع رابر |
ضخامت اسمی (mm) |
دانسيته (gr/m۲) |
سختی بر مبنای Shore A |
مقاومت پارگی (N/mm۲) |
حد کشيدگی (%) |
|
رابر Pre-Vulcanized يک لايه |
IIR, BIIR, CIIR |
۲ تا ۵ |
۱/۱ تا ۳/۱ |
۵۰ تا ۶۵ |
۴ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Pre-Vulcanized يک لايه |
CSM |
۲ تا ۵ |
۲/۱ تا ۷/۱ |
۵۵ تا ۷۰ |
۳ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Pre-Vulcanized دو لايه |
IIR, BIIR, CIIR, CSM |
۲ تا ۵ |
۱/۱ تا ۳/۱ |
۵۰ تا ۶۵ |
۳ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Pre-Vulcanized دو لايه |
NBR |
۲ تا ۵ |
۲/۱ تا ۴/۱ |
۶۰ تا ۸۰ |
۴ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر PartiallyVulcanized يک لايه |
CIIR, BIIR |
۲ تا ۵ |
۱/۱ تا ۳/۱ |
۵۰ تا ۶۵ |
۳ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Self-Vulcanized يک لايه |
CIIR, BIIR |
۲ تا ۵ |
۱/۱ تا ۳/۱ |
۵۰ تا ۶۵ |
۴ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Self-Vulcanized يک لايه |
NR |
۲ تا ۵ |
۱/۱ تا ۴/۱ |
۵۰ تا ۶۵ |
۴ ≤ |
۴۰۰ ≤ |
|
رابر Self-Vulcanized يک لايه |
CSM |
۲ تا ۵ |
۲/۱ تا ۵/۱ |
۵۵ تا ۷۰ |
۴ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
|
رابر Self-Vulcanized يک لايه |
CR |
۲ تا ۵ |
۴/۱ تا ۷/۱ |
۵۵ تا ۷۰ |
۵ ≤ |
۳۰۰ ≤ |
-
ضخامت اسمی رابر بر اساس استاندارد DIN EN ۲۲۲۸۶
-
دانسيته رابر بر اساس استاندارد DIN ۵۳۴۷۹
-
سختی Shore A بر اساس استاندارد DIN ۵۳۵۰۵
-
مقاومت پارگی و حد کشيدگی بر اساس استاندارد DIN ۵۳۵۰۵
-
کليه مقادير بر اساس رابرها به صورت ولکانيزه شده کامل مي باشند.
ترموپلاستيک ها:
ورقهای ترموپلاستيک که بعنوان لاينينگ مورد استفاده قرار مي گيرند بر پايه های پلی ايزوبوتيلن (PIB) و پلی وينيل کلرايد حاوی نرم کننده (PVC-P) مي باشند.
جدول شماره ۳: مقاومت حرارتی ترموپلاستيک ها
|
نوع پايه ترموپلاستيک |
علامت اختصاری |
حداکثر مقاومت حرارتی (°C) |
|
پلی ايزوبوتيلن |
PIB |
۸۰ |
|
پلی وينيل کلرايد حاوی نرم کننده |
PVC-P |
۶۵ |
ميزان مقاومت حرارتی بستگی به نوع و زمان اثر بارهای حرارتی دارد.
در اين استاندارد مشخصات ترموپلاستيک ها مشخص شده است. لازم به ذکر است که اين مشخصات فنی برای حالتی است که از اين ورق ها برای آب بندی سقف استفاه شود. در صورتي که قرار باشد از لاينينگ های فوق در واحدهای شيميايي و فرآوری استفاده شود، مشخصات مورد نياز تغيير مي کند.
جدول شماره ۴: الزامات ورق های ترموپلاستيک در حالت استفاده در واحدهای فرآوری
|
نوع ترموپلاستيک |
استاندارد مورد استفاده |
ضخامت اسمی (mm) |
مقاومت پارگی (N/mm۲) |
حد کشيدگی (%) |
|
پلی ايزوبوتيلن |
DIN ۱۶۹۳۵ |
۵/۱ تا ۳ |
۳ < |
۳۵۰ < |
|
پلی وينيل کلرايد حاوی نرم کننده سازگار با قير |
DIN ۱۶۹۳۷ |
۵/۱ تا ۳ |
۱۵ < |
۲۰۰ < |
|
پلی وينيل کلرايد حاوی نرم کننده نا سازگار با قير |
DIN ۱۶۹۳۸ |
۵/۱ تا ۳ |
۱۵ < |
۲۰۰ < |
مشخصات بر اساس استاندارد DIN ۱۶۷۲۶ است.